Oderwanie od rzeczywistości
Najczęściej przyjmuje się, że w sztukach plastycznych abstrakcja oznacza dzieło pozbawione cech ilustracyjności, które nie przedstawia naturalnych obiektów. Artysta pracujący nad abstrakcyjnym dziełem może w pełni swobodnie operować formą i kolorem. Obrazy wpisujące się w ten nurt nie naśladują bezpośrednio realnych kształtów czy figur, a raczej starają się przedstawić temat dzieła za pomocą środków wyrazu takich jak: barwa, kontrast lub walor. Jest to więc swoiste oderwanie od rzeczywistości.
Choć abstrakcjonizm jako kierunek narodził się dopiero w XX wieku, to dzieła wpisujące się w ten nurt powstawały jeszcze w prehistorii – dobrym przykładem są słynne malunki naścienne w jaskini Lascaux. Za jednego z ojców współczesnej abstrakcji uważa się Wasilija Kandinskiego, rosyjskiego malarza, którego obraz „Kompozycja nr V” stał się jednym z fundamentalnych dla tego nurtu dzieł. Za innych ważnych malarzy abstrakcyjnych uznaje się m.in. Pieta Mondriana oraz Kazimierza Malewicza.
Abstrakcja pełna czy połowiczna?
Abstrakcja to niezwykle szerokie pojęcie – w końcu w abstrakcyjnym akcie twórczym nie tylko nie trzeba, ale nawet nie powinno się stosować reguł, choćby tych geometrycznych. W konsekwencji obrazy namalowane przez przedstawicieli tego nurtu są niezwykle trudne do skategoryzowania bądź zamknięcia w jakichkolwiek sztywnych ramach pojęciowych. Sztuka abstrakcyjna to sztuka w stu procentach subiektywna, będąca w pełni wyrazem ekspresji artysty. Właśnie dlatego tak trudno jest nakreślić jakiekolwiek szablony, w które wpisuje się ten nurt. Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku semi-abstrakcji, którą można też nazwać abstrakcją połowiczną. Dlaczego połowiczną? Ponieważ balansuje ona pomiędzy abstrakcjonizmem a realizmem – to przedstawianie realnych obiektów za pomocą technik artystycznych charakterystycznych dla malarstwa abstrakcyjnego. To forma, jaką jesteśmy w stanie rozpoznać, ale która wciąż nie jest realistyczna. Przykładowo mogą to być kwiaty, naniesione na płótno w taki sposób, aby każdy z łatwością mógł je rozpoznać, a równocześnie różniące się od istniejącego w prawdziwym świecie (przyjętego za słuszny w naszym wyobrażeniu), realnego obrazu kwiatów, chociażby kształtem lub formą. To fascynujące połączenie realizmu z abstrakcyjną wizją artysty.
Pojęcie, jakim jest abstrakcja, to wyjątkowo bogaty termin, zwłaszcza w przypadku sztuk plastycznych. Z łatwością zatem wymyka się wszelkiego rodzaju sztywnym definicjom i próbom skategoryzowania. Jedno jest jednak pewne – jest to nurt szalenie emocjonalny, wizjonerski i kreatywny, umożliwiający artyście pełną swobodą twórczą. Powstające w wyniku tej swobodnej ekspresji obrazy stanowią doskonałą ozdobę, a także cieszą się ogromnym powodzeniem wśród amatorów sztuki, zwłaszcza tej nowoczesnej.